Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

vitiis exui

  • 1 exuo

    uī, ūtum, ere [одного корня с induo ]
    1)
    а) извлекать, вынимать (aliquid aliquā re или de, ex aliquā re Pl, V etc.)
    e. ensem vaginā Stвынуть меч из ножен
    б) освобождать, выпутывать ( se ex laqueis C)
    2)
    а) снимать, скидывать ( vestem VP)
    e. aliquem veste Su — снять с кого-л. одежду
    б) сбрасывать ( servitutem L); обнажать (lacertos V; membra pellibus H); стряхивать, свергать ( jugum L)
    3) оставлять ( antiquos mores L); отрекаться, отворачиваться (e. patriam T); отрешаться, отбрасывать ( omnem humanitatem C)
    4)
    а) отказываться, расторгать ( amicitiam T)
    б) не соблюдать, не выполнять (jussa, promissa, pacta T); нарушать (pacem, fidem T); отделываться, устранять ( aliquem T)
    e. animam O — утратить жизнь, умереть
    5) освобождаться (e. feritatem O, Sen); отнимать, лишать ( aliquem aliqua re)
    e. alicui aliquid ex animo C — разубедить (разуверить) кого-л. в чём-л.
    e. silvestrem animum Vутрачивать дикость

    Латинско-русский словарь > exuo

  • 2 exuo

    ex-uo, uī, ūtum, ere (st. exduo, εκδύω; vgl. induo), I) herausziehen, herausnehmen, -tun, 1) eig.: a) übh.: se ex his laqueis (bildl.), Cic.: hordea de palea, enthülsen, Ov. – b) insbes.: α) entblößen, frei machen, magnos membrorum artus, Verg.: mensas et opertos orbes, Mart. – β) m. Abl. = einer Sache entledigen, entkleiden, etw. ablegen, abschütteln, alqm veste, Suet.: saetosa membra pellibus, Hor.: ensem vaginā, aus der Sch. ziehen, Stat.: se tunicā intimā, Gell.: se iugo, Liv.: se his monstris (übernatürliche Gestalt), Ov. – Passiv poet. m. griech. Acc., superiorem exutus tunicam, Apul.: unum exuta pedem vinclis, Verg.: exuitur cornua, et annos, Ov. – γ) Passiv exuī absol., entkleidet werden, publicus spoliator exuitur, Pacat. pan. 43, 3; od. medial = sich entkleiden, ablegen, exuimur, Mart. 3, 68, 4. – 2) übtr.: a) übh.: hominem ex homine, sich aller Menschlichkeit entäußern, Cic.: mihi ex animo exui non potest esse deos, ich lasse mir die Meinung nicht nehmen, Cic. – b) m. Abl. = α) einer Sache entledigen, entäußern, etw. ablegen, se omnibus vitiis, Sen.: se curis mortalibus, Sil. – β) jmd. um etw. bringen, einer Sache berauben, alqm agro paterno (v. Schulden), Liv.: alqm bonis avitis, Tac. – γ) als milit. t. t. = dem Feinde etwas abnehmen, ihn zwingen ( nötigen) etwas wegzuwerfen od. im Stiche zu lassen, hostem impedimentis, castris, armis, praedā, Caes. u. Liv.: exutus campis, aus der Ebene gejagt, Tac. – c) m. Dat., einer Sache berauben, exutus formae, Sil. 8, 441. – II) prägn., jmdm. od. sich etwas ausziehen, abtun, abnehmen, ablegen, 1) eig.: pallam, Plaut.: vestem, Vell.: togam, Sen. ep. 18, 2: praetextam, Plin. pan.: alas, Verg.: alci clipeum, Ov.: umero (von der Sch.) ensem od. pharetram, Verg. u. Ov.: vincula sibi, abstreifen, Ov.: iugum, servitium, Tac.: iugum (bildl.), sich des J. entledigen, Liv. – 2) übtr.: a) einen Körperteil usw. bei einer Verwandlung ablegen, torvam faciem, Verg.: hominem, Menschengestalt, Ov. – b) Zustände u. Verhältnisse, ablegen, beseitigen, aufgeben, verschmähen, brechen, lösen, sich einer Sache entledigen, entäußern, von etw. sich lossagen (Ggstz. retinere), humanitatem omnem, Cic.: repente antiquos mores, Liv.: feritatem, Ov. u. Sen.: animam, das Leben verlieren, Ov.: patriam, verleugnen, Tac.: obsequium in alqm, verweigern, Tac.: servitutem muliebrem, Liv.: societatem Romanam, pacem, Tac.: ius fasque, Tac.: fidem exuere, gewissenlos handeln, Tac. – v. lebl. Subjj., haec (das Gepfropfte) exuerint silvestrem animum, Verg.: quamvis (libelli) iam gratiam novitatis exuerint, Plin. ep.: iam (corrupta) illum quo fefellerant, exuant mentitum colorem, Quint. – c) eine Pers. beseitigen, sich jmds. entledigen, Lepidum, Tac. ann. 1, 2: magistrum, Tac. ann. 14, 52.

    lateinisch-deutsches > exuo

  • 3 exuo

    ex-uo, uī, ūtum, ere (st. exduo, εκδύω; vgl. induo), I) herausziehen, herausnehmen, -tun, 1) eig.: a) übh.: se ex his laqueis (bildl.), Cic.: hordea de palea, enthülsen, Ov. – b) insbes.: α) entblößen, frei machen, magnos membrorum artus, Verg.: mensas et opertos orbes, Mart. – β) m. Abl. = einer Sache entledigen, entkleiden, etw. ablegen, abschütteln, alqm veste, Suet.: saetosa membra pellibus, Hor.: ensem vaginā, aus der Sch. ziehen, Stat.: se tunicā intimā, Gell.: se iugo, Liv.: se his monstris (übernatürliche Gestalt), Ov. – Passiv poet. m. griech. Acc., superiorem exutus tunicam, Apul.: unum exuta pedem vinclis, Verg.: exuitur cornua, et annos, Ov. – γ) Passiv exuī absol., entkleidet werden, publicus spoliator exuitur, Pacat. pan. 43, 3; od. medial = sich entkleiden, ablegen, exuimur, Mart. 3, 68, 4. – 2) übtr.: a) übh.: hominem ex homine, sich aller Menschlichkeit entäußern, Cic.: mihi ex animo exui non potest esse deos, ich lasse mir die Meinung nicht nehmen, Cic. – b) m. Abl. = α) einer Sache entledigen, entäußern, etw. ablegen, se omnibus vitiis, Sen.: se curis mortalibus, Sil. – β) jmd. um etw. bringen, einer Sache berauben, alqm agro paterno (v. Schulden), Liv.: alqm bonis avitis, Tac. – γ) als milit. t. t. = dem Feinde etwas abnehmen, ihn zwingen ( nötigen) etwas wegzuwerfen od. im Stiche zu lassen, hostem impedi-
    ————
    mentis, castris, armis, praedā, Caes. u. Liv.: exutus campis, aus der Ebene gejagt, Tac. – c) m. Dat., einer Sache berauben, exutus formae, Sil. 8, 441. – II) prägn., jmdm. od. sich etwas ausziehen, abtun, abnehmen, ablegen, 1) eig.: pallam, Plaut.: vestem, Vell.: togam, Sen. ep. 18, 2: praetextam, Plin. pan.: alas, Verg.: alci clipeum, Ov.: umero (von der Sch.) ensem od. pharetram, Verg. u. Ov.: vincula sibi, abstreifen, Ov.: iugum, servitium, Tac.: iugum (bildl.), sich des J. entledigen, Liv. – 2) übtr.: a) einen Körperteil usw. bei einer Verwandlung ablegen, torvam faciem, Verg.: hominem, Menschengestalt, Ov. – b) Zustände u. Verhältnisse, ablegen, beseitigen, aufgeben, verschmähen, brechen, lösen, sich einer Sache entledigen, entäußern, von etw. sich lossagen (Ggstz. retinere), humanitatem omnem, Cic.: repente antiquos mores, Liv.: feritatem, Ov. u. Sen.: animam, das Leben verlieren, Ov.: patriam, verleugnen, Tac.: obsequium in alqm, verweigern, Tac.: servitutem muliebrem, Liv.: societatem Romanam, pacem, Tac.: ius fasque, Tac.: fidem exuere, gewissenlos handeln, Tac. – v. lebl. Subjj., haec (das Gepfropfte) exuerint silvestrem animum, Verg.: quamvis (libelli) iam gratiam novitatis exuerint, Plin. ep.: iam (corrupta) illum quo fefellerant, exuant mentitum colorem, Quint. – c) eine Pers. beseitigen, sich jmds. entledigen, Lepidum, Tac. ann. 1, 2: magistrum, Tac. ann. 14, 52.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > exuo

  • 4 exuo

    ex-ŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [ex and root av-, to go to, put on; Zend. avaiti, go into, ao-thra, shoe; Slav. and Lith. forms, v. Fick, Vergl. Wört. p. 17; cf. ind-uo], to draw out or off, to pull or strip off, put off, divest (class.; esp. freq. since the Aug. period).
    I.
    Lit.:

    serpens exuit in spinis vestem,

    Lucr. 4, 61:

    manticam umero,

    App. M. 1, p. 110; cf.:

    pharetram umero,

    Ov. M. 2, 419:

    telum magno e vulnere,

    Stat. Th. 9, 287:

    ensem vaginā,

    id. ib. 9, 76:

    clipeum reduci,

    Ov. H. 13, 147; cf.:

    vincula sibi,

    id. M. 7, 773:

    jugum,

    to shake off, Liv. 35, 17, 8:

    alas,

    to lay aside, Verg. A. 1, 690:

    Trojanos cestus,

    id. ib. 5, 420:

    setosa duris exuere pellibus membra,

    Hor. Epod. 17, 15; cf.:

    magnos membrorum artus, magna ossa lacertosque Exuit,

    strips, bares, Verg. A. 5, 423:

    aliquem veste,

    Suet. Ner. 32:

    palmas vinclis,

    Verg. A. 2, 153:

    digitos,

    i. e. to strip of rings, Mart. 14, 109:

    mensas,

    to uncover, id. 9, 60, 7:

    si ex his te laqueis exueris,

    Cic. Verr. 2, 5, 58, § 151:

    se jugo,

    Liv. 34, 13, 9. —In a Greek construction:

    unum exuta pedem vinclis,

    Verg. A. 4, 518:

    cornua exuitur,

    Ov. M. 9, 52.— Absol.:

    si non saltas, exue igitur (sc. pallam),

    Plaut. Men. 1, 3, 16. —
    B.
    Transf., in gen., to strip, despoil, deprive of any thing:

    hostium copiis fusis armisque exutis,

    i. e. to be forced to throw off their arms and to flee, Caes. B. G. 3, 6, 3:

    hostem armis,

    id. ib. 5, 51 fin.; Sall. J. 88, 3; Liv. 22, 21, 4:

    exuti prope omnes armis diffugere,

    id. 21, 61, 9; 34, 28, 11; Verg. A. 11, 395:

    impedimentis,

    Caes. B. G. 7, 14, 8; 7, 42, 5:

    castris,

    Liv. 31, 42, 7; 41, 3, 10; 41, 12, 5; Vell. 1, 9, 4:

    sedibus,

    Tac. A. 13, 39:

    aliquem avitis bonis,

    id. ib. 14, 31; cf.:

    aliquem patrimonio,

    Suet. Gramm. 11:

    montes,

    to strip, lay bare, Stat. S. 4, 3, 50:

    se agro paterno avitoque,

    Liv. 2, 23, 6: exuto Lepido, interfecto Antonio, stripped bare, i. e. without legions, without arms, etc., Tac. A. 1, 2.—
    II.
    Trop., to lay aside, cast off, divest one's self of any thing:

    humanitatem,

    Cic. Lig. 5, 14; cf. id. Att. 13, 2, 1:

    sapientia vanitatem exuit mentibus,

    Sen. Ep. 90 med.:

    mentitum colorem,

    Quint. 12, 10, 76:

    silvestrem animum,

    Verg. G. 2, 51:

    vultus severos,

    Ov. Am. 3, 4, 43:

    feritatem,

    id. F. 3, 281:

    mores antiquos,

    Liv. 27, 8, 6:

    virtutes,

    Tac. A. 1, 75:

    fidem,

    id. ib. 12, 14:

    amicitiam,

    id. ib. 1, 8:

    tristitiam et arrogantiam et avaritiam,

    id. Agr. 9:

    jus fasque,

    id. H. 3, 5:

    promissa,

    to break one's word, id. A. 13, 44:

    pacta,

    id. ib. 6, 43:

    patriam,

    id. H. 5, 5 et saep.:

    hominem exuens ex homine,

    Cic. Fin. 5, 12, 35:

    magistrum,

    Tac. A. 14, 52 fin.
    * (β).
    With a subjectclause:

    mihi quidem ex animo exui non potest, esse deos,

    Cic. N. D. 3, 3, 7.—
    B.
    Transf., to make void of, to free from:

    se omnibus vitiis,

    Sen. Ep. 11.

    Lewis & Short latin dictionary > exuo

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»